İlk Yayın: 25 Aralık 2023 – Güncelleme: 25 Aralık 2023 22:31
Muz Üreticilerinden Mustafa Sever’e Teşşekkür
Anamur Bozyazı Ziraat Odası Başkanı Ahmet Şeref Gümüş, Anamur Bozyazı Ticaret Odası Başkanı Mehmet Tuna, Anamur Hal Komisyoncular Derneği Başkanı Ali Çevik, ortak bir basın açıklaması yaparak, her daim yerli Muz’a sahip çıkan, Muz üreticilerinin sorunlarına çözüm bulmak için mücadele veren, Ak Parti MYK Üyesi Mustafa Sever’e teşekkür ederek, Muz üreticilerinin desteğini ilettiler.
Yapılan ortak basın açıklaması şöyle;
Muz Ülkemiz ve bölgemiz için hayati öneme sahiptir. İklim şartlarından dolayı tropik bir tarım ürünü olması sebebiyle; ağırlıklı olarak Anamur ve çevresinde yetiştiriciliği yapılmaktadır. İthalat’ta gümrük vergisi ile korumacılık yapılan muz üretiminde son 20 yılda önemli artışlar yaşanmış ve üretim alanı genişlemiştir. 1999 yılında sadece 34.000 ton olan üretim 2022 yılında 29 katın üzerinde bir artışla 997.244 tona ulaşmıştır. Bu rakam, ülkemizin ihtiyacını karşılayabilecek büyüklüktedir.
Sayın Turgut Özal’a giden Anamur heyeti Muz’la ilgili talebini ilettiğinde Sayın Özal “Muz liberalizmin simgesidir” demişti. O dönemde bölgemizin yetiştirdiği önemli değerlerden olan Sayın Mustafa Sever, ithalat genel müdürlüğünde uzman olarak görev yapmaktaydı. Elindeki kısıtlı yetkiye rağmen Sayın Mustafa Sever’in müsbet çabaları sayesinde liberalizmin simgesi denilen muzu, tekrar Türk çiftçisinin umut ışığı haline getirmiştir. Bu girişimlerin sonucu olarak ithal muza % 145,8 gümrük vergisi uygulamaya başlanmıştır.
1990’lı yıllar da muz tüketimi, ülkemizde kişi başına 1 kg altında iken şu anda 12-13 kg ‘mı bulmuştur. Bu sayede, üretimimiz artarken aynı zamanda tüketimimizde artmış. Bu artışlar üretim ve tüketimde aynı toprağın evladı olan Türk çiftçisi ve Türk Milleti kazanırken, Yerli ve Milli sermayede ciddi ölçüde ithalat yükünden kurtularak rahatlamıştır…
1999 – 2022 dönemi Türkiye muz üretimi çizelgede verilmiştir. 1999 yılında açık muz ve örtü altı muz üretimi neredeyse yarı yarıya iken. Son yıllarda, örtü altı muz yetiştiriciliğinin artmasıyla beraber 2019 yılında toplam muz üretiminde, örtü altı üretimin %77,48’e çıktığını görmekteyiz.
Çizelge 1. Türkiye açıkta ve örtüaltı muz üretimi (ton)
Yıllar Örtüaltı % Açıkta % Toplam
2021 997.244
Kaynak: TUİK, 2023
Muzda artan üretim neticesinde 2001 yılında yeterlilik derecesi %48,4’den, 2019 yılında %77,48’e, günümüzde %100’e ulaşmıştır. (TUİK,2023).
Şekil 1. Türkiye muz üretiminin illere göre dağılımı
Kaynak; TUİK, 2023
Yeni üretim alanlarında, yüksek yatırımlarla beraber gelen örtü altı muz plantasyonlarının tesisiyle, tropik bir meyve olan muzun, yetiştirme teknikleriyle ilgili yayım ve danışmanlık hizmetlerindeki altyapı yetersizliği, gerek üretici gerekse farklı meslek gruplarından gelen yatırımcıların muza yatırım yapmaları, tarıma sermaye transferi açısından olumlu ancak olası riskler karşısında, tarım dışı sektörlerden gelen ‘’Sermaye şirketleri’’ dediğimiz bu yatırımcıların tutum ve davranışlarının belirsizliği muz üretiminde sürdürülebilirlik üzerinde olumsuz etki yapmaktadır.
Muz üretiminin rantabıl oluşu, bazı sermaye şirketlerinin iştahını kabartmıstır. Kontrolsüz verilen hibe destekleri küçük aile işletmelerini, semaye karşısında zor durumda bırakmıştır. Böylelikle büyüyen muz üretimi, üretim fazlası vermeye başlamıştır. Muz, dünyada sadece taze sofralık olarak tüketilmiyor. Donmuş muz, kurutulmuş muz ve muz unu olarak ta tüketilmektedir. Muz üreticisinin önünü açmamız için muzun sanayisine de destek verilmelidir. Katma değeri yüksek ürün ürettiğimiz zaman ihracatın da önü açılacaktır.
Şu anda muz seralarının yapımında sübvansiyonlu kredi verilmiyor. Acilen muzda havza çalışması başlatılmalı muz üretiminde rantabıl olan yerlere sübvansiyonlu krediler ve bakım kredileri arttırılarak, sermaye şirketlerine değil, küçük aile işletmesi dediğimiz çiftçiye tekrar verilmeli. Hal kayıt sistemine, coğrafi işareti olarak alınan Anamur muzu şeklinde işlenmeli. Diğer bölgelerde üretilen muza ‘’Yerli Anamur Muzu’’ yazılmamalıdır. Anamur-Bozyazı Ziraat Odası, Anamur-Bozyazı Ticaret Odası ve Anamur Hal Komisyoncular Derneği olarak
Bir süredir siyaset ve bürokrasiden uzak kalan Sayın Mustafa SEVER’in yokluğunda, bölgemiz tarımı başta olmak üzere Muz üretimi son 3 yıldır sıkıntılı bir sürece girmiştir. İthalat Genel Müdürlüğü ve Ekonomi Bakan Yardımcılığı gibi kritik görevlerde bulunan Sayın Mustafa SEVER tekrar siyasete dönmesi muz üreticilerinin umut ışığı olmuştur. Bölgemiz tarımı ve muz üretimine göstermiş olduğu kalpten gelen ilgi ve alakadan dolayı şahsımız, kurumlarımız ve tüm üreticilerimiz adına kendisine teşekkür ederiz. Muz yetiştiriciliği, bölgemizin ekonomik ve sosyal gelişimine ivme kazandıracak en önemli materyaldir. Bundan sonra da hedefimiz. Hükümetimizin destekleriyle; milletvekillerimiz, yerel yönetimlerimiz, üniversitelerimiz, kamu kuruluşları, sivil toplum örgütleri, özel sektör kuruluşları ve basınımızla birlikte işbirliği ve eşgüdüm içinde Muz yetiştiriciliğine sahip çıkmak ve bölgemizi her alanda daha da ileriye taşımak olacaktır.
